« Forum

Er zijn twee heel concrete oplossingen voorhanden om stikstofuitstoot terug te dringen.

Opinie Bearnd Hylkema

Om de patstelling in het stikstofdebat op te lossen, moeten we volgens Bearnd Hylkema als samenleving besluiten alle boeren een van de twee bestaande scheidingstechnieken ter beschikking te stellen. Gratis.

Er zijn twee heel concrete oplossingen voorhanden om stikstofuitstoot terug te dringen. Doorbreek de patstelling en stel deze scheidingstechnieken gratis ter beschikking aan boeren |

Opinie
Het oplossen van het teveel aan stikstof uitstoot uit de stallen van melkveehouders lijkt maar niet te lukken. Terwijl dat volgens mij op een vrij eenvoudige manier wel degelijk kan.

Ik ben techniekontwikkelaar van vernieuwingen op het gebied van energieopslag, treininfra, grondboren, garnalenpellen, en nog heel veel meer. Ruim twee jaar geleden bleek de milieuvriendelijke stalvloer veel minder aan de beperking van de uitstoot van ammoniak uit koestallen op te leveren dan beloofd. 25 procent van de boeren had zo’n stalvloer aangeschaft. Sneue boel voor die boeren. Een groot debacle dus.

Ik kwam daardoor op het idee om in de mestkelder een systeem met een ronddraaiende harmonicaband te ontwikkelen. Zodra de mest en de urine op die band terecht komen stroomt de urine via afvoergoten naar een urinetank. De droge mest wordt daardoor gescheiden naar een eigen opslag afgevoerd. Hierdoor wordt ammoniakvorming, en dus stikstofuitstoot, in hoge mate voorkomen.

Grote tegenvaller
Ik heb deze techniekversie aan deskundigen en wetenschappers voorgelegd. Met positieve reacties. Maar toen ik daarop in gesprek met een medewerker van machinebouwer Lely kwam bleek dat dit bedrijf al een systeem had ontwikkeld waarmee vaste mest en urine van elkaar gescheiden worden en stikstofemissie wordt omgezet in waardevolle meststoffen. Met een reductie van de ammoniakemissie van meer dan 70 procent. Voor mij een grote tegenvaller. Voor boeren en de samenleving een uitkomst.

Toen daarop ook nog het ‘koeientoilet’ in beeld kwam, met eveneens een reductie van die 70 procent was het voor mij einde exercitie en besloot ik met mijn ontwikkeling te stoppen. Er waren immers al voldoende concrete oplossingen voor handen.
Ik kom uit een boerengeslacht vlakbij Balk. Beide opa’s waren melkveehouder, opgevolgd door vijf ooms en tantes en nog meer neven en nichten. Mijn vader was slager en slachtte koeien van de ooms uit de omgeving van Balk. Ik ben dus danig emotioneel betrokken bij het lot van de melkveehouders. Bijna allemaal familiebedrijven.

Boeren óók slachtoffer
Maar ook de enorme achteruitgang van de natuur en biodiversiteit vind ik zeer verontrustend en kwalijk. Dat voornamelijk de boeren hiervan de schuld krijgen vind ik onterecht. Ze zijn veel meer ook slachtoffer van al deze ellende als gevolg van schaalvergroting en extensivering van de landbouw na de Tweede Wereldoorlog. Wij als samenleving en politiek hebben dat gewild en in stand gehouden. En bij onze samenleving en politiek ligt dan ook de verantwoordelijkheid om deze problematiek op te lossen.

De regering heeft hiervoor onder meer via een transitiefonds 25 miljard euro uitgetrokken. In 2026 zullen er nog ongeveer 14.000 melkveebedrijven actief zijn. De bovengenoemde twee probleemoplossende techniekversies vragen per gemiddeld bedrijf een investering van circa 100.000 euro. De totale investering komt dus ‘maar’ neer op een bedrag ongeveer 1,4 miljard euro. Dit is nog geen 6 procent van die 25 miljard.
Daarom mijn oplossing: laten we met elkaar als samenleving (en politiek en bestuur) onze verantwoordelijkheid nemen en besluiten alle 14.000 boeren binnen 3 à 4 jaar een van die twee scheidingstechnieken ter beschikking te stellen. Geen subsidies, geen leningen, nee, geven dus.

Een idioot voorstel?
Is dat een idioot voorstel? Volgens mij absoluut niet. Daarmee is dan de druk van de ketel en worden de boeren eindelijk serieus genomen en perspectief geboden: gedwongen uitkoop van de baan. Alleen vrijwillig. Met de rest van die 25 miljard euro (of misschien dan wel minder?) kunnen we dan pas eindelijk samen de schouders zetten onder circulaire landbouw, herstel van natuur, klimaat en water, waarbij de boeren een veel grotere actieve en opbouwende rol gaan spelen. Want zij zullen het immers voor een groot deel moeten doen en dat ook willen.

De impasse waar we nu al jaren en jaren in zijn blijven hangen heeft onze samenleving en economie gigantische schade toegebracht, en dus geld gekost, en zal nog veel meer gaan kosten als we niet een dergelijk drastisch besluit nemen. Daarbij valt volgens mij die 1,4 miljard in het niet.
De impasse is dan van de baan. Het woningtekort kan dan eindelijk echt worden aangepakt. En nog veel meer positiefs voor onze gezamenlijke gezonde samenleving.

Bearnd Hylkema is inwoner van Leeuwarden

---

Er zijn twee heel concrete oplossingen voorhanden om stikstofuitstoot terug te dringen. Doorbreek de patstelling en stel deze scheidingstechnieken gratis ter beschikking aan boeren | opinie (dvhn.nl) Om de patstelling in het stikstofdebat op te lossen, moeten we volgens Bearnd Hylkema als samenleving besluiten alle boeren een van de twee bestaande scheidingstechnieken ter beschikking te stellen. Gratis.