Live updates

Soya smijt veel geld op

Dit verdienen Albert Heijn en FrieslandCampina aan Braziliaanse soja 26 okt 2020   ‱   leestijd 4 minuten Uit onderzoek van Profundo blijkt dat supermarktketen Albert Heijn van de Nederlandse bedrijven veruit het meeste verdient aan geĂŻmporteerde Braziliaanse soja. In 2018 ging het naar schatting om zo’n 44 miljoen euro. Greenpeace: “De sojateelt is in BraziliĂ« een van de belangrijkste aanjagers van ontbossing, bosbranden en grootschalige vernietiging van waardevolle natuur.” Onderzoeksbureau Profundo analyseerde in opdracht van Greenpeace Nederland welke bedrijven in de Nederlandse sojaketen het meeste profiteren van de sojahandel tussen BraziliĂ« en Nederland. Verschillende sectoren werden onder de loep genomen: van soja-importeurs, veevoerbedrijven, slachthuizen, eierproducenten tot aan consumentenbedrijven.  Uit berekeningen van Profundo blijkt dat supermarktketen Albert Heijn, veevoederbedrijf ForFarmers en zuivelproducent FrieslandCampina het meeste geld verdienen aan de Braziliaans-Nederlandse sojahandel. Dit zijn ook meteen de drie grootste bedrijven binnen hun eigen sector. In deze tabel is te zien om welke bedragen het gaat:    Volgens Profundo profiteren supermarkten het meeste van de totale brutowinst op de verwerking van Braziliaanse soja in Nederland (33-35 procent van het totaal). “Deze sector wordt gedomineerd door een kleine groep grote spelers, waarbij twee supermarktketens in 2018, 54 procent van de markt in handen hadden. Door hun sterke onderhandelingspositie behalen ze relatief hoge marges op verse producten als vlees en zuivel, waar veel ‘verborgen’ soja in zit,” stellen de onderzoekers.   Veehouderij  Nederland is binnen Europa de grootste importeur van soja. In 2018 kwam in totaal 7 miljoen ton soja onze havens binnen. Ongeveer de helft daarvan is afkomstig uit BraziliĂ«, 39 procent komt uit de Verenigde Staten en 14 procent komt elders vandaan. Ongeveer tweederde van alle soja die binnenkomt, wordt weer geĂ«xporteerd.  Wat overblijft wordt grotendeels gebruikt in de veehouderij. Vanwege het hoge eiwitgehalte in soja is het een populair ingrediĂ«nt in veevoer. In totaal is in 2018 ongeveer 2 miljoen ton sojaschroot gebruikt in de Nederlandse veehouderij, waarvan naar schatting 50 procent afkomstig was uit BraziliĂ«. Op die manier zit soja dus ‘verborgen’ in vlees, zuivel en eieren dat bijvoorbeeld in de schappen van de Albert Heijn ligt. Soja die wordt verwerkt in producten als sojamelk en vleesvervangers, maakt naar schatting nog geen 10 procent uit van de wereldwijde sojamarkt.   'Minder vlees en zuivel'  Greenpeace: “Door de grote hoeveelheid soja die nodig is voor de vlees- en zuivelproductie is de zogenoemde voetafdruk van de Nederlandse bio-industrie enorm. Alleen al voor de soja die de Nederlandse veeteelt verbruikt, is in productielanden zoals BraziliĂ« een gebied zo groot als de hele Randstad (een vijfde van Nederland) nodig.”   De soja vervangen voor veevoer van andere gewassen is volgens Greenpeace geen oplossing: “Je verschuift daarmee het probleem naar andere gebieden. Al dat veevoer legt een enorm beslag op land en verergert de klimaatcrisis. Alleen door minder vlees en zuivel te produceren komen we verder. Van supermarkten en leveranciers verwachten we daarom actie. Producten vervangen door plantaardige opties, en al helemaal geen kiloknallers meer,” stelt de milieuorganisatie op hun website. Ontbossing en mensenrechtenschendingen  Om te voorkomen dat er illegaal bos wordt gekapt om soja te kunnen telen, zijn er internationale afspraken gemaakt die ontbossing voor sojateelt moeten voorkomen. In het verleden had het Amazonewoud sterk te lijden onder de oprukkende sojateelt. Sinds 2006 geldt er een soja-moratorium: er mag geen ontbossing meer plaatsvinden voor soja. Toch is er de afgelopen jaren juist weer sprake van een sterke stijging. De regering van president Bolsonaro heeft de instanties die de Amazone moeten beschermen verder uitgekleed. Sinds zijn aantreden zijn ontbossing en bosbranden flink toegenomen. Daarnaast brengt de productie van soja mensenrechtenschendingen met zich mee. De inheemse bevolking ziet dat hun leefgebied wordt bedreigd.   Vorig jaar oktober bezocht een delegatie Braziliaanse inheemse leiders Nederland om met politici en bedrijven te praten over ontbossing en mensenrechtenschendingen in hun land. Nederland moet nu eindelijk eens zijn verantwoordelijkheid nemen, was de boodschap van de inheemse leiders: 

Rob Jetten trekt grens: geen actievoerders aan huis graag

D66-fractievoorzitter Rob Jetten roept actiegroepen op Facebook op om politici niet thuis te benaderen. Hij zegt met iedereen altijd, waar dan ook het gesprek aan te willen gaan. Maar niet thuis. Daar ligt wat hem betreft de grens. Jetten, die thuis zit omdat hij positief getest is op het coronavirus, schrijft dat hij gisteravond vijf mannen van de boerenprotestorganisatie Farmers Defence Force aan de voordeur kreeg. Ze kwamen een voedselpakket brengen, waarmee de D66'er zijn quarantainetijd kon doorkomen. "Er was geen sprake van een dreigende sfeer", schrijft hij. "Verre van dat. Deze boeren hadden geen kwaad in de zin", zegt Jetten. "Toch bekroop me ook enig ongemak. Ik vind hoe aardig het gebaar ook bedoeld is dat actiegroepen politici niet thuis moeten opzoeken." Jetten wil als politicus voor iedereen benaderbaar zijn. "Ook voor wie het niet eens is. Maar er is Ă©Ă©n plek waar dat niet hoort: thuis. En zeker niet 's avonds in het donker onaangekondigd aan mijn voordeur. Het voelt ook vreemd en onaangenaam dat FDF weet waar ik woon. En daar foto's en video's van verspreidt." Het Kamerlid wijst erop dat D66 en Farmers Defence Force "nogal van mening verschillen. Daardoorh hebben we ook minder plezierige aandacht van ze gehad". Zo heeft zijn collega Tjeerd de Groot aangifte gedaan van bedreigingen en is zijn auto tijdens een werkbezoek klemgereden door tractoren en met stickers beplakt.