Onderzoekers waarschuwen: Hittegolven worden frequenter en intenser door klimaatverandering

De hittegolven die deze maand Zuid-Europa, Noord-Amerika en delen van China teisteren, zouden volgens klimaatwetenschappers vrijwel onmogelijk zijn geweest zonder klimaatverandering. Dat concluderen experts van de World Weather Attribution, waarin ook het KNMI participeert.

De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en Copernicus, de klimaatorganisatie van de EU, verwachten dat na juni nu ook juli 2023 wereldwijd de heetste maand ooit gemeten wordt. De eerste drie weken van juli vormen de warmste periode sinds het begin van de metingen en ook de laatste paar dagen van deze maand zullen naar verwachting relatief warm verlopen. Vooral de hittegolven in grote delen van Noord-Amerika, Azië en Europa springen in het oog.Begin juli werden op verschillende dagen al records gebroken, waarmee het vorige warmterecord uit augustus 2016 werd overtroffen. Daarnaast overschreed de gemiddelde temperatuur op aarde de drempel van 1,5 graad Celsius gedurende de eerste en de derde week van de maand juli. Dat betekent dat het in die weken gemiddeld 1,5 graad warmer was dan 150 jaar geleden, toen de uitstoot van broeikasgassen begon."Het extreme weer dat in juli vele miljoenen mensen heeft getroffen, is helaas de harde realiteit van klimaatverandering en een voorproefje van de toekomst", zegt Petteri Taalas, secretaris-generaal van de WMO. "De noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen is urgenter dan ooit tevoren. Klimaatactie is geen luxe maar een must."1,5 graadDe WMO voorspelt dat er een kans van 98 procent is dat ten minste één van de komende vijf jaren de warmste ooit zal zijn. Daarnaast is er een kans van 66 procent dat in ten minste één van de komende vijf jaren gedurende het hele jaar gemiddeld de grens van 1,5 graad opwarming wordt overschreden. In het Klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat de opwarming het beste beperkt kan blijven tot die 1,5 graad, omdat de gevolgen daarboven zeer ingrijpend worden.Als deze drempel in een van de komende jaren wordt overgegaan, betekent dat volgens de WMO overigens niet dat de temperatuur op aarde permanent boven het niveau van 1,5 graad blijft. In het Akkoord van Parijs wordt verwezen naar langdurige opwarming gedurende vele jaren. Eerder dit jaar concludeerde het VN-klimaatpanel IPCC al dat dat 1,5-graden-doel wel steeds sneller uit zicht raakt.Directeur Carlo Buontempo van Copernicus zegt: "Recordhoge temperaturen maken deel uit van de trend van drastische stijgingen van de wereldwijde temperaturen." Het verbranden van broeikasgassen en de menselijke uitstoot als gevolg daarvan is volgens hem duidelijk de belangrijkste oorzaak. Ook verwacht hij de komende maanden nog meer records. Seizoensvoorspellingen geven aan dat de temperaturen boven land "waarschijnlijk ver boven het gemiddelde zullen liggen".AziëIn een ander rapport dat vandaag verschijnt meldt de WMO dat vooral Azië getroffen wordt door de gevolgen van klimaatverandering. Vorig jaar kampte die regio met de meeste klimaat- en weerrampen. Het ging om 81 ingrijpende gebeurtenissen, waarvan de meeste overstromingen en stormen waren. Meer dan 50 miljoen mensen werden hier volgens de WMO rechtstreeks door getroffen en meer dan 5000 mensen kwamen om het leven.Zo waren er overstromingen als gevolg van moessonregens en smeltende gletsjers in Pakistan, waarbij ruim 1500 doden vielen en huizen en infrastructuur wegspoelden. Het rapport besteedt speciale aandacht aan de landbouw en voedselzekerheid. De verwachte toename van weersextremen in een groot deel van Azië zal gevolgen hebben voor de landbouw, aldus de WMO.